Onderzoek

Lees hier meer over de inzichten die het programma in de periode van 2016 tot en met 2019 heeft opgeleverd.  

Met het deelnemersonderzoek willen we inzicht krijgen in hoe deelnemers de meerwaarde van een door Stichting van Schulden naar Kansen ondersteunde interventie ervaren. Ook meten we de ontwikkeling die zij ervaren in hun financiële gedrag en vaardigheden, betalingsgedrag en inkomens- en arbeidsmarktpositie. In totaal hebben, tot en met 31 december 2019, 2.369 deelnemers aan projecten die we ondersteunen een vragenlijst ingevuld vóór de start van het project (nulmeting). 1.081 deelnemers hebben deelgenomen aan zowel de nulmeting als aan een meting direct na afronding van het project (éénmeting). Tot slot hebben 341 deelnemers ook een vragenlijst zes maanden na afloop van het project ingevuld (tweemeting). Met deze data kunnen we iets zeggen over de effecten op de lange termijn. Daarnaast vulden 299 respondenten voor drie specifieke projecten een combimeting in, waarvan 114 van hen ook een T2.

Een aantal interessante uitkomsten uit het deelnemersonderzoek over 2019:

• Respondenten hebben vooral schulden bij de Belastingdienst, de zorgverzekeraar, vrienden of de bank.
• 80% van de respondenten heeft een inkomen van minder dan 1.500 euro per maand, waarvan 30% een maandinkomen heeft van minder dan 1.000 euro per maand.
• 53% van de mensen die aangeven goed met geld te kunnen omgaan, heeft meer dan 10.000 euro schuld.

Op de lange termijn is onder de respondenten: 

• 20% van de respondenten die bij aanvang van de interventie schulden heeft, is na het afronden van het project schuldvrij.
• De gemiddelde schuld van een flink aantal respondenten is afgenomen van €12.895 (nulmeting) naar €8.433 (éénmeting).
• Respondenten met schulden betalen hun vaste lasten minder vaak via automatische incasso dan respondenten zonder schulden.

Effecten op lange termijn (tweemeting)

Op de lange termijn is onder de respondenten:

• 10% schuldvrij is geworden. In de nulmeting heeft 57% van de respondenten schulden, in de derde meting is dit 47%.
• De gemiddelde schuld met 44% gedaald, van €11.354 naar €6.411. Dit komt mede doordat het aantal respondenten met schulden boven de 15.000 euro afneemt.
• Het aantal schuldposten gedaald van 2 tot 3 naar 1 tot 2 post(en).
• Vaker geld beschikbaar om de wasmachine te vervangen als deze kapot gaat.
• Vooruitgang zichtbaar op alle vier de elementen van financiële redzaamheid.

Download hier het volledige rapport van het onderzoek onder deelnemers.

Met het projectonderzoek willen we inzicht krijgen in het aantal bereikte huishoudens, in de impact van de interventies op de (structurele) financiële redzaamheid van de deelnemers en in hoe projecten hun aanpak nog kunnen verbeteren. 

Een opvallende ontwikkeling is een toenemende nadruk op online werving. In vergelijking met 2018 is er namelijk sprake van een verdubbeling van het aantal projecten dat deelnemers werft via social media: van 10 projecten in 2018 naar 20 projecten in 2019. Ook wordt er een breder scala aan social media ingezet.
 

Wat is er bereikt?

• Vooruitgang in professionaliteit: meer projecten stellen eisen aan de uitvoerders en trainen hun medewerkers en vrijwilligers om het project goed uit te kunnen voeren. 
• Vooruitgang in responsiviteit: de meeste projecten zijn afgestemd op de mogelijkheden van de doelgroep (zoals leervermogen en motivatie). 
• Vooruitgang in betrouwbaarheid: in 2019 hebben meer projecten hun aanpak beschreven.
• Meer reflectie op de uitvoering door bijvoorbeeld intervisie en casusbesprekingen.

Wat kan er nog beter?

• Meer aandacht voor methodiekbeschrijving en toepassen van bewezen effectieve methodieken.
• Betere afbakening van doel en doelgroep, inclusief de omgang met niet-beoogde doelgroepen door betere in- en exclusiecriteria.
• Nog meer aandacht voor (het gebrek aan) motivatie van deelnemers om uitval tegen te gaan.
• Weten is nog geen doen. Leren door te doen is vaak effectiever dan alleen kennisoverdracht en is belangrijk om op lange termijn gezond financieel gedrag te bewerkstelligen.

Download hier het volledige rapport van het onderzoek onder projecten.

In het maatschappelijke onderzoek kijken we naar wat er wordt bereikt in de wijken en wat de ontwikkeling is in betaalgedrag en betalingsachterstanden bij de grotere schuldeisers. Om dit te kunnen meten, voert de Hogeschool van Amsterdam een doelgebiedenonderzoek uit. Dit doelgebiedenonderzoek dient als referentiekader voor de resultaten op project- en deelnemersniveau zodat deze zo goed mogelijk kunnen worden geduid. In 2019 hebben 23 crediteuren deelgenomen aan het onderzoek (26 in 2018). Per deelnemende organisatie heeft een persoonlijke terugkoppeling plaatsgevonden. Verder zijn met alle deelnemende gemeenten gesprekken gevoerd om het armoede- en schuldenbeleid in de diverse steden nog beter te kunnen duiden.